talip koç
sahneden perdeye
Talip Koç
Diğer Yazıları
Nobel ve Pulitzer Ödülü sahibi,
Çanlar Kimin İçin Çalıyor, Kilimanjaro'nun Karları, Silahlara Veda'nın
Ernest Hemingway
Yazarı
Bursa Günleri
1922
“…Mudanya, Marmara kıyısında sıcak, toz toprak içinde, eciş bücüş yollarıyla, evleri ahşap, sivrisinek yuvası ikinci sınıf bir kıyı kasabası. İsmet Paşa’yla görüşecek müttefik generallerini taşıyan İngiliz sancak gemisi Iron Duke’ın külrengi, öldürücü kulelerine karşın, Batılılar buraya barış dilenmeye geliyorlardı; yoksa barış istemeye ya da barış koşullarını dikte ettirmeye değil!...”
ERNEST
HEMİNGWAY
ERNEST HEMİNGWAY
PASAPORT
1923
“…Mudanya, Marmara kıyısında sıcak, toz toprak içinde, eciş bücüş yollarıyla, evleri ahşap, sivrisinek yuvası ikinci sınıf bir kıyı kasabası. İsmet Paşa’yla görüşecek müttefik generallerini taşıyan İngiliz sancak gemisi Iron Duke’ın külrengi, öldürücü kulelerine karşın, Batılılar buraya barış dilenmeye geliyorlardı; yoksa barış istemeye ya da barış koşullarını dikte ettirmeye değil!...”
ERNEST HEMİNGWAY
1923
FOTO:
MAN RAY
Diğer Yazıları
Talip Koç
Bu sözlerin sahibi 1954 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi
ve yazdığı İhtiyar Adam ve Deniz, Çanlar Kimin İçin Çalıyor, Silahlara Veda ve Klimanjaro’ nun Karları ile sadece
Amerika değil, Dünya edebiyatını etkilemiş
Ernest Hemingway’ dir.
Ünlü yazar, 1922 yılında The Toronto Daily Star adlı bir Kanada gazetesi adına savaş muhabiri olarak geldiği
Türkiye’ de bir ay kaldı. Bu süre içerisinde Mudanya Müterakesi ni yerinde takip edebilmek amacıyla Mudanya’ ya da gelmişti. Gözlemlerini yazdığı, yazımızın başındaki sözleri 23 Ekim 1922 yılında gazetesinde yayınlamıştı.
Mudanya’ nın haricinde İstanbul ve Edirne’ ye de giden Hemingway Türkiye’ de Cumhuriyet in ilan edilmesine 6 ay kala ülkemizin içinde bulunduğu sıkıntılı günlerini belki de kaba bir dille aktarmasına rağmen o günlerden bugüne gelinilen noktayı kıyaslanması açısından ilginçtir:
"…İstanbul'da hala 168 resmi izin günü var. Cumaları Müslümanların, Cumartesileri Yahudilerin, Pazarları da Hıristiyanların tatil günü. Ayrıca Katoliklerin, Müslümanların ve Rumların hafta içlerinde dini bayramları var. Yahudilerin dini bayramları da cabası. Bu yüzden İstanbul'da her delikanlının emeli bir punduna getirip banka memuru olmak.
Geleneklere uymakta, ayak uydurmakta direnmeyen kişi, İstanbul' da gece saat dokuz oldu mu, yemeğini yiyor.
Tiyatrolar saat onda açılıyor. Gece kulüpleri ikide; tabii gözde olan kulüpler. Adı kötüye çıkmış gece kulüpleri ise ancak sabaha karşı dörtte kapılarını açıyorlar.
Bütün gece boyunca köftecilerle haşlama patates satanlar kaldırımları kaplıyor, kömür yıktıkları ocaklarında, sabaha kadar müşteri bekleyen faytonculara yiyecek hazırlıyorlar. Her türlü çılgınlığa, kumara, dansa, gece kulüplerine paydos demek için kararlı Mustafa Kemal, şehre girinceye kadar, İstanbul bir çeşit ölüm dansına dalmış.
Limandan yukarı çıkan yokuşun orta yerindeki Galata semti, Barbary Coast'un en dehşetli eski günlerine taş çıkartacak kadar küçük bir yer. Her milletin ve bütün müttefiklerin askerleri burada kurulu tuzağa düşürülüyor.
Türkler günün her saatinde dar yolların kenarlarındaki kahvelerde oturup nargilelerini fokurdatıyor, bir yandan da insanın midesini yakıp kavuran rakılarını yudum yudum demleniyorlar. Bu içki o kadar sert ki, yanında meze olmadan içmek imkânsız gibi bir şey.
Güneş doğmadan kara ve yumuşak topraklı İstanbul sokaklarında yürüyecek olursanız, fareler önünüzden kaçışır; sıska sokak köpekleri çöp tenekelerini karıştırır. Bir barın kapısından sızan ışık sokağa düşerken, içerden patlayan sarhoş kahkahaları duyarsınız. Sarhoşun kahkahası, müezzinin güzel, dokunaklı, içli çağrısına tam bir çelişkidir..."
Hemingway’ i bir yıl sonraki Lozan Antlaşması’ n da da görürüz. Yazar, İsmet İnönü ile de bir görüşme yapmıştır.
Sonraki yıllarda Hemingway, 1954 Nobel Edebiyat Ödülü ne
kadar İhtiyar Adam ve Deniz, Çanlar Kimin İçin Çalıyor, Silahlara Veda ve Klimanjaro’ nun Karları eserleriyle ortalama edebiyat kültürü olan herkesin tanıdığı, bestseller kitapların yazarı olarak hafızalara kazınmıştı…
ERNEST HEMİNGWAY
