top of page
Talip Koç
talip koç
sahneden perdeye
  • Facebook
  • Twitter
  • YouTube
  • Pinterest
  • Instagram
                Diğer Yazıları
Talip Koç 
Bursa Erkek Lisesi, Fransızca Öğretmeni Reşat Nuri Güntekin'in
Hayatının Akışını Değiştiren
Bursa'da Kurduğu Tiyatro:
Muhsin Ertuğrul'un
Millet Tiyatrosu
1913

Cumhuriyet dönemi, çağdaş Türk Tiyatrosu’ nun

kurucusu Muhsin Ertuğrul’ un yaşamı irdelendiğinde

1913 yılında Bursa’ da sahibi olduğu “Millet Tiyatrosu”

döneminden pek bahsedilmez.

 

Halbuki bu kısa süreç, Reşat Nuri Güntekin gibi değerli

bir edebiyatçımızın da hayatının akışını değiştirecektir :

 

 

“…1913’ te Bursa Sultanisi (Bursa Erkek Lisesi) n de    Fransızca muallimiydim (öğretmen). Yirmibirbuçuk 

yaşında içi içine sığmayan ve hayatta ne yapacağını

henüz kestiremeyen gepgenç bir çocuk..."

        REŞAT NURİ 

         GÜNTEKİN

Reşat Nuri GÜNTEKİN

“…1913’ te Bursa Sultanisi (Bursa Erkek Lisesi) n de             

Fransızca muallimiydim (öğretmen). Yirmibirbuçuk 

yaşında içi içine sığmayan ve hayatta ne yapacağını

henüz kestiremeyen gepgenç bir çocuk.

 

Arasıra arkadaşlarla Ahmed Vefik Paşa’ nın vaktiyle

Molière’ i oynatmak için yaptırdığı küçük ve şirin

tiyatroya giderdik. Oraya tuluat kumpanyaları ve

onlardan daha gülünç Dram kumpanyaları uğrardı.

 

Bir yaz gecesi yine alay etmek niyetiyle tiyatronun

arka sıralarına dizilmiştik. Sen rahmetli Celal Sahir’ in

tercüme ettiği (Simone) u oynuyordun.

Daha perde açılmadan başlamış tebessümlerimiz

acaip bir surette dudaklarımıza yapışıp kaldı.

Galip, Behzad, Kemal Emin ve sonradan kaybolmuş

birkaç çehre ile o ne güzel bir trup (grup) tu.

Ertesi, daha ertesi geceler Courteline’ in Boubouroche’

unu, Fener Bekçileri ni ve daha birkaç küçük

piyesine derin ve ne temiz bir aşkla oynadığınız

bugünkü gibi gözümün önündedir.

 

Netice oldu ki, tiyatro ile alaya gelen yirmibirbuçuk

yaşındaki sultani muallimi kapıdan çıkarken

tiyatro muharriri (yazar) olmaya ve bütün hayatı

müddetince ondan başka bir şey olmamaya

karar vermiş bulunuyordu.”                                  

REŞAT NURİ GÜNTEKİN 

“ Reşadcığım,

Benzerlerine ancak Paris’ te rastlanan o eski şirin

tiyatronun yerini çok aradım, yangın hudutlarını eritmiş,

bulamadım.

Ama üzülmedim de. Nitekim işte bu gece, eski Bursa’ da

yeni bir AHMET VEFİK PAŞA TİYATROSU açılıyor.

 

Eski tiyatro; Türk sahnesine Ahmet Vefik Paşa’ yı

ve seni kazandırmıştı. Yenisi kimbilir daha nice Türk yazarı

yetiştirecektir.

 

AHMET VEFİK PAŞA TİYATROSU aziz Bursa’ lılara ve

Türk sahnesine kutlu olsun. ”

           MUHSİN 

         ERTUĞRUL

     

 

“ Reşadcığım,

Bugün 28 Eylül 1957 Cumartesi.

Yukarıda bahsettiğin o yaz gecesinden bu sonbahar

akşamına kadar aradan kırkdört yıl geçti.

 

Benzerlerine ancak Paris’ te rastlanan o eski şirin

tiyatronun yerini çok aradım, yangın hudutlarını eritmiş,

bulamadım.

Ama üzülmedim de. Nitekim işte bu gece, eski Bursa’ da

yeni bir AHMET VEFİK PAŞA TİYATROSU açılıyor.

 

Eski tiyatro; Türk sahnesine Ahmet Vefik Paşa’ yı

ve seni kazandırmıştı. Yenisi kimbilir daha nice Türk yazarı

yetiştirecektir.

 

AHMET VEFİK PAŞA TİYATROSU aziz Bursa’ lılara ve

Türk sahnesine kutlu olsun. ”

MUHSİN ERTUĞRUL

 

1913 yılında Bursa Erkek Lisesi n de Fransızca öğretmeni iken Ahmet Vefik Paşa’ nın yaptırdığı Temaşahane-i Osmani (Osmanlı Tiyatrosu ) n da Muhsin Ertuğrul’ un “Millet Tiyatrosu” oyunlarını izledikten sonra tiyatro yazarı olmaya karar verdiğini bütün içtenliği ile Muhsin Ertuğrul’ a yazdığı

mektupla dile getiren Reşat Nuri Güntekin’ e Muhsin Ertuğrul tarafından verilen cevabın tarihi de Bursa Devlet Tiyatrosu’ nun açıldığı gündür:

 

Muhsin Ertuğrul
Muhsin Ertuğrul BURSA MİLLET TİYATROSU

FOTOĞRAF:

MUHSİN ERTUĞRUL’UN

BURSA’DA KURDUĞU MİLLET TİYATROSU

EL İLANI

 

BİRİNCİ GECE

MASUM KATİL

DRAM 3 PERDE / 1913

 

İKİNCİ GECE

1.KAPATMA

KEMAL EMİN BEY’İN PİYESİ

2 PERDE

 

2.CHİCAGO ÇİFTÇİSİ

KOMEDİ / 2 PERDE

 

3.KÖR

DRAM / 1 PERDE

 

ARAKS MATBAASI:

BABIALİ EBU SUUD CADDESİ

NO.57

1913

Arşiv
Talip Koç Arşivi
Arşiv
Talip Koç Arşivi
Devlet Tiyatrosu
                         
Aylık Sanat Dergisi                     
       Aralık.1957                    
Muhsin Ertuğrul,1957,Reşat Nuri Güntekin
Devlet Tiyatrosu
                         
Aylık Sanat Dergisi                     
       Aralık.1956                    
Cumhuriyet Gazetesi                        
       16.Aralık.1956                    
Muhsin Ertuğrul,1957,Reşat Nuri Güntekin
Devlet Tiyatrosu
                         
Aylık Sanat Dergisi                     
       Aralık.1957                    
       01.Ocak.1957                    
Cumhuriyet Gazetesi                        
Muhsin Ertuğrul, Devlet Tiyatrosu, Aylık
Bursa Ahmet Vefik Paşa Tiyatrosu

 

TEMAŞAHANE-İ OSMANİ:OSMANLI TİYATROSU  

Muhsin Ertuğrul’ un Bursa’ da Millet Tiyatrosu

adıyla oyunlarını sahnelediği, Ahmet Vefik Paşa’        

nın yaptırdığı bina. Bina hakkında ayrıntılı bilgi için     

 

BKZ:                                                                                      

TALİP KOÇ

BURSA SİNEMA SALONLARI TARİHİ: (AŞAĞIDA)   

 

Muhsin Ertuğrul, Bursa lı tiyatrocu arkadaşı Behzat Haki (Butak), Kemal Emin (Bara) ve İsmail Galip (Arcan) ile kurduğu Millet Tiyatrosu, 12 Kasım 1913 tarihinde hizmete giren Bursa Türk Ocağı’ n da yaptıkları temsillerde ise Yeni Turan Temsil Heyeti adını kullanıyordu.Eugène Brieux’ un Simone, Paul Cloquemin ve Paul Autier’ in sonradan yine Muhsin Ertuğrul tarafından 1923 yılında Kız Kulesi’ n de Bir Facia adıyla sinemaya da uyarlayacağı Fener Bekçileri, Mark Twain’ in Chicago Çiftçisi Bursa’ da gösterime sunduğu başlıca oyunlardır.

Talip Koç, Bursa Sinema Salonları Tarihi
Talip Koç,Bursa Sinema Salonları Tarihi
Dipnot
bottom of page